Partycypacja młodzieży w życiu społecznym i politycznym jest motywem przewodnim kampanii Be Seen Be Heard, mającej na celu zwiększenie udziału młodych ludzi w polityce i pomoc w tym, aby ich głosy były słyszalne we wszystkich sferach życia publicznego. Firma The Body Shop International, przy współpracy z Biurem Wysłannika Sekretarza Generalnego ONZ ds. Młodzieży przeprowadziła badania i stworzyła raport nakreślający w jaki sposób i dlaczego młodzi ludzie angażują się w podejmowanie decyzji politycznych, oraz jakie wyzwania stają im na przeszkodzie. Na potrzeby tego badania zdefiniowano młodzież jako osoby w wieku od 15 do 29 lat.
Jak wynika z danych gromadzonych przez Inter-Parliamentary Union, w 2021 roku na świecie było zaledwie 2,6% parlamentarzystów poniżej 30 roku życia, a mniej niż 1% młodych posłów stanowiły kobiety. Zważywszy na to, że połowa światowej populacji ma mniej niż 30 lat, widać jaskrawy obraz niedostatecznej reprezentacji młodego pokolenia w organach prawodawczych skutkujący niewielkim wpływem na podejmowanie decyzji. Niski współczynnik reprezentacji przekłada się na niedobór kandydatów, z którymi młodzi ludzie mogliby się identyfikować, rozumiejących podnoszone przez nich kwestie i konieczność zmian. Pochodną tej sytuacji jest również niski poziom zaufania do systemu i polityków.
Młodzież chcąca zaangażować się w sprawy publiczne napotyka również bariery na poziomie administracyjnym, finansowym oraz prawnym. W skali globalnej różnica między uzyskaniem czynnego, a biernego prawa wyborczego wynosi cztery lata, co w oczywisty sposób ogranicza możliwość zaangażowania w życie polityczne. Brak lub niedostateczna edukacja obywatelska również stanowi przeszkodę na drodze do większej partycypacji ludzi młodych w życiu politycznym i społecznym. Nierówny dostęp do edukacji jest również przyczyną pogłębiania się już istniejących nierówności i dalszej marginalizacji niektórych środowisk.
Badanie Be Seen Be Heard Global Youth Survey wykazało, że aż trzy czwarte (76%) osób poniżej 30 roku życia uważa, że politycy nie słuchają młodych ludzi. To uczucie jest szczególnie silne w RPA (90%), Hiszpanii (80%) i Wielkiej Brytanii (80%). Młodzież nie jest odosobniona w poczuciu braku sprawczości. Podobnie uważa 65% osób powyżej 60 roku życia.
Z raportu wynika, że w przypadku ograniczonych możliwości wprowadzania zmian i prowadzenia dyskusji w sposób zinstytucjonalizowany, młodym ludziom pozostaje protest jako próba wpłynięcia na procesy decyzyjne i przebicie się ze swoim zdaniem do decydentów.
Raport Be Seen Be Heard prezentuje zalecenia dotyczące polityki i prawodawstwa, które zdaniem autorów, będą wspierać realizację potrzeb i praw młodych ludzi oraz zapewnią słyszalność ich głosu w życiu publicznym i procesie podejmowania decyzji. Oto postulowane zmiany.
- Obniżenie wieku uprawniającego do głosowania w wyborach lokalnych, samorządowych lub krajowych.
- Zajęcie się barierami legislacyjnymi lub politycznymi, które bezpośrednio lub pośrednio uniemożliwiają osobom poniżej 30 roku życia kandydowanie na stanowiska kierownicze, w tym usunięcie barier takich jak opłaty rejestracyjne.
- Wdrażanie kompleksowych programów edukacji obywatelskiej dla młodzieży.
- Uznawanie, wspieranie i tworzenie organizacji i zrzeszeń kierowanych przez młodzież na poziomie lokalnym i krajowym, z bezpośrednim kontaktem z krajowym ustawodawstwem.
- Ustanowienie formalnych, przejrzystych i zróżnicowanych mechanizmów zaangażowania młodzieży w rozwój polityki krajowej, np. w zakresie zmian klimatu.
- Wdrożenie uproszczonej rejestracji wyborców dla osób młodych i głosujących po raz pierwszy.
- Stosowanie minimalnych kwot finansowych dla partii politycznych na wydatki ukierunkowane na młodzież, zwłaszcza dotyczące młodych ludzi z marginesu społecznego, w tym młodych kobiet, młodzieży niepełnosprawnej, młodzieży rdzennej i pochodzącej z obszarów wiejskich.
- Zapewnienie niezależności i stabilności finansowej młodzieżowych skrzydeł politycznych od ich macierzystych partii.
- Wprowadzenie minimalnych kwot parlamentarnych dla posłów poniżej 30 roku życia, z uwzględnieniem parytetu płci.
- Opracowywanie krajowych strategii młodzieżowych oraz prawodawstwa dotyczącego młodego pokolenia przy współpracy z organizacjami młodzieżowymi.
- Uznanie nowych form uczestnictwa i aktywizmu młodzieży, takich jak mobilizacja w Internecie i prowadzenie kampanii adresujących konkretne zagadnienia.
- Dopilnowanie, by przestrzenie uczestnictwa młodzieży w życiu politycznym dawały młodym ludziom rzeczywistą władzę i wpływ, w tym na budżetowanie i ustalanie programów.
Zaprezentowane powyżej postulaty, jak i cały raport Be Seen Be Heard Global Youth Survey stanowią istotny głos w dyskusji o partycypacji społecznej i politycznej młodzieży. Miejmy nadzieję, że głos ten będzie słyszalny i przyczyni się do realnych zmian, które umożliwią młodym ludziom należyty udział w kreowaniu otaczającej nas rzeczywistości.
Aktywny udział młodego pokolenia w życiu społecznym i politycznym jest bardzo istotnym zagadnieniem, które ma stałe miejsce w działalności naszej fundacji. Przeprowadziliśmy w tym temacie analizy własne, między innymi w opracowaniu “Partycypacja społeczna młodego pokolenia. Wybór treści analitycznych”, z którymi mogą się państwo zapoznać na naszej stronie irepso.pl/category/publikacje.
Zachęcamy również do zapoznania się z pełną wersją raportu, dostępną w angielskiej wersji językowej na stronie beseenbeheardcampaign.com.
