Wyobraź sobie następującą sytuację:
W pewnej gminie, kadencja młodzieżowej rady trwała 2 lata (od marca 2020 r. do marca 2022 r.). Niemniej w październiku 2021 roku, 90% składu młodzieżowej rady zrezygnowało z pełnienia funkcji członków w związku z ukończeniem szkoły ponadpodstawowej. Przeprowadzenie wyborów uzupełniających oraz zaprzysiężenie nowych członków trwało do końca roku, zatem nowi członkowie młodzieżowej rady byliby w jej składzie zaledwie przez 3 miesiące. W związku z tym rada gminy chciałaby jednorazowo przedłużyć kadencję młodzieżowej rady o pół roku (do października 2022 r.)…
Czy rada gminy może zmienić w ten sposób przepisy statutu? IREPSO odpowiada:
Ustawa w żaden sposób nie reguluje literalnie dopuszczalności przedłużenia kadencji młodzieżowej rady. Niemniej art. 5b ust. 10 ustawy o samorządzie gminnym zakłada, że ,,Rada gminy, tworząc młodzieżową radę gminy, nadaje jej statut określający w szczególności zasady działania młodzieżowej rady…”. Kluczowe jest zatem stwierdzenie w szczególności, które definiuje katalog z przepisu jako otwarty. Zatem rada miasta nadając statut młodzieżowej radzie ma de facto określić jej niezbędne dla funkcjonowania elementy ustrojowe oraz poszczególnych trybów w ramach poszczególnych działań. Niemniej normy statutowe nie powinny wykraczać poza wyżej wskazaną sferę ,,ustrojowości” oraz nie mogą stać w sprzeczności z normami ustawowymi. Co więcej, regulacje w statucie nie mogą nadawać młodzieżowej radzie nowych kompetencji. Tak więc statut powinien opierać się wyłącznie na elementach niezbędnych do funkcjonowania młodzieżowej rady w ramach ustawowego unormowania.
Elementem niezbędnym jest zatem również określenie kadencyjności. Mimo, że wiadomym jest, że statutowo przyjmuje się sztywne normy tego kryterium (np. ,,Kadencja trwa 2 lata”) tak w przypadkach wyjątkowych, niespodziewanych oraz incydentalnych można przedłużyć kadencję młodzieżowej rady w oparciu o przepis epizodyczny. Niemniej raczej należy się tego wystrzegać, jeżeli nie jest to absolutnie konieczne jak w tym przypadku.
Zatem przepis epizodyczny w postaci przedłużenia kadencji obecnej rady do października 2023 r. jest dopuszczalny, ale oczywiście powinien on zostać uchwalony wyłącznie uchwałą rady gminy. Przepis ten natomiast ze względu na swoją epizodyczność nie powinien znajdować się w statucie młodzieżowej rady. Tak więc incydentalną zmianę długości kadencji młodzieżowej rady gminy można wprowadzić osobną uchwałą rady gminy.
