Wyobraź sobie następującą sytuację:
W młodzieżowej rady powiatu Ulękli w wyniku różnych okoliczności m.in. rezygnacji niektórych członków, skład rady w znacznym stopniu uległ zmniejszeniu, tj. z 19 do 10 osób. W przyjętym Statucie funkcjonuje przepis, że rada winna składać się z 16 do 25 członków. Czy w przypadku zaistniałej sytuacji młodzieżowa rada jest zmuszona do zawieszenia działania? Czy mogą zostać podjęte kroki zmierzające do likwidacji organu w przypadku, gdy w najbliższym czasie nie zostaną przeprowadzone wybory uzupełniające?
Co w takiej sytuacji może zrobić młodzieżowa rada? IREPSO odpowiada:
W tej sytuacji zasadniczo mogą wystąpić trzy możliwości zależne od regulacji statutowych.
Po pierwsze możliwy jest brak jakichkolwiek regulacji w tym zakresie w statucie młodzieżowej rady, względnie ordynacji wyborczej (załączniku do statutu). Wszakże art. 3e ust. 10 ustawy o samorządzie powiatowym stanowi: Rada powiatu, tworząc młodzieżową radę powiatu, nadaje jej statut określający w szczególności zasady działania młodzieżowej rady powiatu, tryb i kryteria wyboru jej członków oraz zasady wygaśnięcia mandatu i odwołania członka młodzieżowej rady powiatu. Podmioty, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, mogą przedstawiać opinie w zakresie projektu statutu.
Należy pamiętać, że za przeprowadzenie wyborów odpowiada komisja wyborcza, której sposób powołania powinien zostać uregulowany. Jednak nawet w przypadku, gdy taka komisja powoływana jest przez młodzieżową radę, której liczba członków spadła poniżej określonej liczby, to inicjatywę w tym zakresie ma zarząd powiatu jako organ wykonawczy w powiecie, którego zadaniem jest wykonywanie uchwał rady gminy (a częścią takiej uchwały jest statut młodzieżowej rady/ordynacja wyborcza do młodzieżowej rady).
Po drugie, jeżeli w statucie uregulowany jest sposób uzupełniania składu młodzieżowej rady to należy stosować rozwiązania tam zawarte.
Po trzecie istnieje też opcja regulacji tego zagadnienia poprzez objęcie mandatu przez osobę, która uzyskała drugi najwyższy wynik w trakcie wyborów (o ile oczywiście ma ona dalej bierne prawo wyborcze). Co ważne, taka sytuacja musi być uregulowana jasno w statucie.
Podsumowując istnieje możliwość wystąpienia tych trzech możliwości, przy czym w celu stabilności prawa dobrze, aby takie kwestie uregulować w statucie poprzez zastosowanie opcji nr 2 lub 3. Co jednak ważne, taka zmiana musi dotyczyć dopiero przypadków występujących w kolejnej kadencji młodzieżowej rady, z racji naczelnej zasady, aby nie zmieniać prawa wyborczego dla aktualnego składu organu kolegialnego.
